Skarga pauliańska
Cztery lata temu moi dłużnicy (małżonkowie) przekazali w darowiźnie swej córce mieszkanie, które do nich należało. Teraz nie mają innego majątku, a ja wcześniej nie poszłam z wyrokiem do komornika bo mnie prosili abym poczekała aż poprawi im się sytuacja finansowa. Oszukiwali mnie od samego początku, gdy pożyczali ode mnie pieniądze i nawet teraz. Dłużniczka zatrudniona jest u swojej rodziny na pół etatu, a dłużnik zarejestrował się jako bezrobotny. Moim zdaniem to fikcja. Słyszałam, że może mi pomóc jakaś akcja pauliańska ale nie wiem na czym to polega.
Prawo cywilne zawiera przepisy chroniące wierzyciela przed nieuczciwym dłużnikiem, a zwłaszcza pozornie prowadzącym do swej niewypłacalności.
Skarga pauliańska w uproszczeniu sprowadza się do tego, że wierzyciel może żądać aby czynność prawna dłużnika z osobą trzecią (tj. taką, na którą przenosi majątek) była traktowana jako bezskuteczna wobec wierzyciela (w tym przypadku pożyczkodawcy).
W poruszonej sprawie oznacza to, że co prawda umowa darowizny (dokonana w formie aktu notarialnego) jest ważna, to jednak nowy właściciel (tu córka dłużników) będzie musiał znosić (tolerować) to, że komornik skieruje swe czynności egzekucyjne do tego mieszkania, które córka otrzymała od swych zadłużonych rodziców. Dziać się tak będzie nawet wówczas, gdy ta córka będzie już ujawniona w księdze wieczystej jako nowy właściciel. Sytuacja jest nietypowa bo kto inny jest dłużnikiem (tzn. pożyczkodawcy, rodzice obdarowanej), a kto inny właścicielem lokalu (obdarowana córka).
Łatwo wyobrazić sobie, że w sporze sądowym taka córka będzie bronić się tym, że o długach rodziców nie wiedziała i przyjęła darowiznę nieświadoma rodzinnych kłopotów finansowych. Z pomocą wierzycielowi przychodzi tu reguła wynikająca z art.528 K.c., w myśl której, jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
Co bardzo ważne, uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną nie można żądać po upływie lat pięciu od daty tej czynności.
Pomijam aspekty prawnokarne, które mogłyby być rozważane w tej sprawie ale wymaga to więcej danych. Mogłyby być one związane np. z przestępstwem oszustwa (art.286 K.k.) bądź udaremnieniem lub uszczupleniem zaspokojenia wierzyciela (art. 300 K.k.).
Zniesienie współwłasności
Mam wspólnie z siostrą dom w mieście z małym ogródkiem. Kłócimy się o wiele spraw. Czy można sprawić abyśmy nie byli już współwłaścicielami?
Jeśli nie możecie się porozumieć to pozostaje droga sądowa.
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną (ale w pytaniu brak informacji o tym aby rodzeństwo zawierało pomiędzy sobą taką umowę) na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości (art.211 K.c.).
Doprowadzenie do swojej upadłości
Czy to prawda, że doprowadzenie do swojej upadłości może być karalne?
Tak, może tak się zdarzyć. Kodeks karny zawiera takie przepisy. Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 (art.301 § 2 K.k.).
Dodajmy do tego, że kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli w sposób lekkomyślny doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art.301 § 3 K.k.).
Z powyższego wynika, iż w podobnej sytuacji, a zwłaszcza na skraju bankructwa warto skorzystać z doradztwa profesjonalisty aby nie dawać pretekstu do zarzutów i zminimalizować ryzyko odpowiedzialności. Nie każda osoba niewypłacalna jest przestępcą.
