Prawnik radzi – 12.03.2019 r.

Kancelaria Radcy Prawnego i Doradcy Restrukturyzacyjnego 6

Co to jest upadłość konsumencka ?

Pracuję fizycznie za płacę minimalną. Mam do spłaty kredyt wzięty przed 10 laty. Spłacałam go  regularnie przez 7 lat ale później zaczęłam chorować i zrobiły się spore zaległości. Mam już na głowie komorników bo ten bank i dwie firmy pożyczkowe, w których brałam niewielkie „chwilówki” mają przeciwko mnie wyroki. Poważnie choruję od 3 lat i dlatego spadły mi zarobki. Kiedyś zarabiałam więcej. Jestem wdową i nie mam nikogo kto mógłby mi pomóc. Nie mam majątku, zalegam z opłatami za czynsz i prąd. Słyszałam, że mogę się oddłużyć przez upadłość konsumencką. Co to jest i na czym to polega?

Prawo upadłościowe z 2003 r. zawiera przepisy adresowane do przedsiębiorców, jak również do konsumentów (osób nie będących przedsiębiorcami, np. zatrudnionych na umowę o pracę). Jeśli ktoś prowadzi działalność gospodarczą to nie jest konsumentem i w razie niewypłacalności powinien zgłosić wniosek o ogłoszenie swej upadłości w terminie 30 dni od wystąpienia ku temu podstaw. Wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy może złożyć również wierzyciel.

Inaczej jest w przypadku niewypłacalnych konsumentów (czyli osób nie będących biznesmenami). Przepisy są dla nich przychylniejsze (bardziej tolerancyjne). Za niewielką opłatą (30 zł) wszczynane jest postępowanie przed właściwym sądem rejonowym. Wniosek składa się na specjalnym formularzu. Uwzględnienie takiego wniosku dłużnika może wiązać się z oddłużeniem, tzn. umorzeniem zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach spłaty wierzycieli.

Ogłoszenie upadłości zablokuje komorników ale wyznaczony syndyk, jeśli ustali mienie należące do dłużnika, co do zasady, będzie je spieniężać aby spłacić wierzycieli.

Bardzo ważne jest to, że sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jeżeli dłużnik doprowadził do swej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. (art.4914 Prawa upadłościowego). Skoro tak stanowią obecne przepisy to nieumiejętne uzasadnienie wniosku może dać podstawę do jego oddalenia, np. ze względu na uznanie, iż dłużnik zaciągając zobowiązania i wiedząc, że ich nie spłaci umyślnie lub rażąco niedbale doprowadzał do zwiększenia stopnia swej niewypłacalności.

Generalnie rzecz ujmując przypisy o upadłości konsumenckiej są korzystne dla dłużnika, choć wierzyciele niejednokrotnie uznają je jako legalne premiowanie nierzetelnych kontrahentów. Ocena tych przepisów nie jest więc jednoznaczna.

Uznanie za niegodnego dziedziczenia

Czy sąd może uznać kogoś za niegodnego tego aby dziedziczył po rodzicach?

Tak i oznacza to, że spadkobierca (np. syn lub córka) niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Przepisy określają jednak kiedy może to nastąpić. Dotyczy to ważnych przewinień spadkobiercy. Dzieje się tak wówczas, gdy spadkobierca: 1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy; 2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności; 3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego (zob. art.928 K.c.).

Krąg osób uprawnionych do zgłoszenia takiego żądania jest szeroki, lecz czas na skierowanie sprawy do sądu został ograniczony. Uznania spadkobiercy za niegodnego może bowiem żądać każdy, kto ma w tym interes (np. dzieci lub małżonek spadkodawcy) i winien to uczynić w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż przed upływem lat trzech od otwarcia spadku (tj. od chwili śmierci spadkodawcy).

Konflikty w rodzinach zdarzają się, lecz i zdarza się, że pod koniec swego życia starsze osoby przebaczają swym najbliższym ciężkie przewinienia, np. związane z pobiciem rodzica. Prawo w takich sytuacjach stanowi, że spadkobierca nie może być uznany za niegodnego, jeżeli spadkodawca mu przebaczył. Co więcej, jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.

Wykładnia tekstu zapisanego w umowie   

Zawarłem na piśmie umowę z glazurnikiem. W trakcie robót okazało się, że inaczej rozumiemy znajdujące się w niej zapisy. Czy są jakieś zasady jak tłumaczyć (rozumieć) to co napisaliśmy ?

Nie zawsze umowę należy rozumieć dosłownie. Niejednokrotnie zdarzają się bowiem zwykłe pomyłki lub niedopowiedzenia. Kodeks cywilny stanowi, że oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (art.65 K.c.).

Nie wolno prawa nadużywać, z czego wiele osób nie zdaje sobie sprawy mając w ręku korzystną dla siebie umowę. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony (art.5 K.c.).