Kara umowna niezależna od szkody
Zastrzegłem z moim kontrahentem w umowie karę umowną na wypadek nieodebrania przez niego towaru. Kontrahent nie odebrał towaru w oznaczonym miejscu i czasie. Wezwałem go do zapłaty kary umownej. Kontrahent nie chce jej zapłacić twierdząc, że nie poniosłem szkody. Czy ma rację?
W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły (art. 484 § 1 kodeksu cywilnego.)
Nierzetelny kontrahent zatem nie ma racji. Kara umowna jest dobrowolnym zastrzeżeniem umownym, w którym strony ustalają, iż za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego będzie można żądać zapłaty określonej sumy pieniężnej. Stanowi formę zryczałtowanego odszkodowania. Jednym z zadań kary umownej jest wzbudzenie u kontrahenta presji należytego wykonania zobowiązania, w obawie przed możliwością naliczenia kary umownej. Kwestia występowania szkody po stronie wierzyciela zasadniczo nie ma natomiast znaczenia dla słuszności naliczenia kary umownej.
Jeżeli wierzyciel nie poniósł szkody lub poniósł ją w niewielkim zakresie to może to być brane pod uwagę w aspekcie miarkowania kary umownej. Miarkowanie kary umownej należy do sądu i może wystąpić np. w sytuacji gdy wierzyciel poniósł szkodę niewielkich rozmiarów a wysokość kary umownej jest rażąco wygórowana. Należy więc zachować rozsądek przy określaniu wysokości kary umownej.
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop
Moja umowa o pracę została rozwiązana. Nie zdążyłam wykorzystać urlopu wypoczynkowego. Czy należy mi się ekwiwalent za niewykorzystany urlop?
Tak, bowiem zgodnie z art. 171 § 1 kodeksu pracy w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Prawo do ekwiwalentu pieniężnego jest odstępstwem od prawa pracownika do wykorzystania urlopu w naturze. Rozwiązanie stosunku pracy i niewykorzystanie z tego powodu urlopu wypoczynkowego powoduje, że pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny odpowiadający urlopowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w danym roku. Ekwiwalent pieniężny objęty jest ochroną w takich samych granicach jak wynagrodzenie za pracę. Pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wraz z datą rozwiązania stosunku pracy.
Czy bank może zostawiać korespondencje w przęsłach ogrodzenia?
Kurier nagminnie zostawia mi korespondencję (zawierającą dane o stanie mojego rachunku i rozliczeniach) z banku wpychając ją w przęsła ogrodzenia. Osoby obce mogą z nią się zapoznać. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem?
Korespondencja taka zawiera informacje wrażliwe, objęte tajemnicą bankową. Przestrzeganie tajemnicy bankowej nie jest przywilejem, lecz obowiązkiem banku do zachowania dyskrecji w odniesieniu do określonych informacji. Postrzegana jest ona przez pryzmat prawa do prywatności, a więc prawa do respektowania przestrzeni prywatnej. Tajemnica bankowa jest elementem wartości konstytucyjnej jaką jest prawo do prywatności. Zgodnie z art. 47 Konstytucji każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Prawo do prywatności to prawo każdego człowieka do wyłącznego dysponowania danymi na swój temat. Zasadę prawa do poszanowania życia prywatnego statuuje również art. 8 § 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności stanowiąc, że każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji. W art. 17 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych postanowiono, iż nikt nie może być narażony na samowolną lub bezprawną ingerencję w jego życie prywatne, rodzinne, dom czy korespondencję ani też na bezprawne zamachy na jego cześć i dobre imię. Każdy ma prawo do ochrony przed tego rodzaju ingerencjami i zamachami.
Prawo bankowe w art. 104 § 1 stanowi, iż bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje. Powinnością banku jest więc strzeżenie chronionych informacji przed niezgodnym z prawem ujawnieniem na każdym etapie. Nawiązanie przez klienta stosunku z bankiem, w tym zawarcie umowy rachunku bankowego świadczy o wysokim stopniu zaufania klienta do banku. Bank jako instytucja zaufania publicznego zobowiązany jest więc do starannego działania wobec swoich klientów, którzy powierzają mu swoje pieniądze i tajemnice, a za naruszenie tego obowiązku ponosi odpowiedzialność.
