Inwestor zgodnie z art. 6471 § 1 k.c. odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót, chyba, że w ciągu trzydziestu dni od doręczenia inwestorowi zgłoszenia inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania tych robót przez wykonawcę.
Z reguły w umowach o roboty budowlane strony przewidują na swoją rzecz odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia. Czy inwestor będzie jednak zobowiązany do ich zapłaty w razie opóźnienia wykonawcy z zapłatą wynagrodzenia należnego podwykonawcy?
Sąd Najwyższy w wyroku z 15.02.2018 r. (sygn. IV CSK 286/17) stwierdził, że: „W dotychczasowym orzecznictwie zgodnie (i trafnie) przyjmuje się – z odwołaniem do art. 371 k.c. – że inwestor nie odpowiada za opóźnienie wykonawcy z zapłatą wynagrodzenia (odsetki ustawowe), a jedynie za zapłatę należności głównej (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2012 r., IV CSK 91/12, z dnia 10 grudnia 2015r., V CSK 95/15 i z dnia 9 września 2016 r., V CSK 62/160; uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2015r., III CZP 45/15). Wyklucza się także – inaczej niż w przypadku poręczyciela (por. art. 879 § 1 k.c. i uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 września 1996 r., III CZP 85/96, OSNC 1996, nr 12, poz. 153) – dalej idącą odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy, w szczególności za zawinione działania (zaniechania) wykonawcy wyrządzające szkodę oraz za wydatki związane z dochodzeniem roszczenia bezpośrednio przeciwko wykonawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2012 r., IV CSK 91/12). W tej sytuacji stwierdzenie, że inwestor jest odpowiedzialny solidarnie, jednak nie jest dłużnikiem solidarnym wydaje się pozbawione podstaw”. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy dodaje, iż: „W tym kontekście Sąd (…) trafnie odwołał się do treści art. 371 k.c., wskazując, że działania i zaniechania wykonawcy nie mogą szkodzić inwestorowi”. Nadmieńmy, iż zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 27.06.2017 r. (sygn. akt I ACa 647/16): „Odpowiedzialność inwestora jest odpowiedzialnością gwarancyjną podmiotu nie będącego stroną umowy, jest odstępstwem od zasady prawa zobowiązań – za zobowiązania z umowy odpowiadają wobec siebie strony a nie osoby trzecie. Konsekwencje jej ustanowienia sprawiają, że inwestor musi mieć zapewniony realny wpływ na jej powstanie w konkretnym stanie faktycznym. Ma ona za zadanie chronić podwykonawców przed nierzetelnymi wykonawcami, jednakże powinna być interpretowana ściśle z uwagi na swój wyjątkowy charakter”. Z odpowiedzialności gwarancyjnej wynika, że inwestor nie będzie zobowiązany do zapłaty podwykonawcy odsetek.
Jakkolwiek inwestor może na podstawie art. 6471 k.c. odpowiadać za zapłatę wynagrodzenia określonego w zgłoszeniu (dot. robót budowlanych podwykonawcy) lub umowie z wykonawcą, to jednak podwykonawca nie ma możliwości uzyskania od inwestora odsetek z tytułu opóźnienia zapłaty przez wykonawcę.
