Prawo restrukturyzacyjne
Czy są jakieś czynności w postępowaniu restrukturyzacyjnym, które mógłby wykonać dłużnik wymagające zgody rady wierzycieli?
Prawo restrukturyzacyjne zawiera rozdział specjalnie poświęcony radzie wierzycieli. Są to przepisy art. 121-139, choć i w innych miejscach ustawy znaleźć można regulacje odnoszące się do poruszanej problematyki.
Stosownie do art. 129 ust. 1, zezwolenia rady wierzycieli pod rygorem nieważności wymagają następujące czynności dłużnika albo zarządcy:
- obciążenie składników masy układowej lub sanacyjnej hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym lub hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności nieobjętej układem;
- przeniesienie własności rzeczy lub prawa na zabezpieczenie wierzytelności nieobjętej układem;
- obciążenie składników masy układowej lub sanacyjnej innymi prawami;
- zaciąganie kredytów lub pożyczek;
- zawarcie umowy dzierżawy przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub innej podobnej umowy.
Z kolei w myśl ust. 2, zezwolenia rady wierzycieli pod rygorem nieważności wymaga również sprzedaż przez dłużnika nieruchomości lub innych składników majątku o wartości powyżej 500 000 zł.
Rada wierzycieli może udzielić zezwolenia na zawarcie umowy kredytu lub pożyczki lub ustanowienie zabezpieczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, jeżeli jest to niezbędne do zachowania zdolności do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania restrukturyzacyjnego i zobowiązań powstałych po jego otwarciu lub zawarcia i wykonania układu oraz zostało zagwarantowane, że środki zostaną przekazane dłużnikowi i wykorzystane w sposób przewidziany przez uchwałę rady wierzycieli, a ustanowione zabezpieczenie jest adekwatne do udzielonego kredytu lub pożyczki.
Czynności, o których mowa w ust. 1, dokonane za zezwoleniem rady wierzycieli nie mogą być uznane za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości (o ile po restrukturyzacji dojdzie do ogłoszenia upadłości).
Zdarzają się sytuacje, że w danym postępowaniu nie jest ustanowiona rada wierzycieli. Wówczas zgodnie z art. 139 Prawa restrukturyzacyjnego czynności zastrzeżone dla rady wierzycieli wykonuje sędzia-komisarz. Wykonuje on również czynności zastrzeżone dla rady wierzycieli, jeżeli nie wykona ona ich w terminie wyznaczonym przez sędziego-komisarza.
Prawo upadłościowe – ustalanie składu masy upadłości
Jak ustala się skład masy upadłości w postępowaniu upadłościowym?
Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa upadłościowego ustalenie składu masy upadłości następuje przez sporządzenie spisu inwentarza oraz spisu należności. W spisie inwentarza syndyk ujmuje prawa, objęte ruchomości, nieruchomości oraz środki pieniężne zgromadzone w kasie i na rachunkach bankowych. Spis należności sporządza się na podstawie ksiąg upadłego oraz dokumentów bezspornych.
Jeżeli syndyk na podstawie ksiąg upadłego oraz dokumentów bezspornych ustali, że w skład masy upadłości wchodzą ruchomości, nieruchomości oraz środki pieniężne, których syndyk nie objął, sporządza ich spis. W miarę ich obejmowania albo uzyskiwania ich równowartości syndyk składa uzupełnienie spisu inwentarza. Zasadę tę stosujemy odpowiednio do składników majątkowych, których syndyk nie objął na skutek czynności bezskutecznych.
Wraz ze spisem inwentarza dokonuje się oszacowania majątku wchodzącego do masy upadłości. Z praktycznego punktu widzenia bardzo ważna jest regulacja, w myśl której domniemywa się (domniemanie wzruszalne), że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego.
Oddzielna grupa przepisów (art. 70-74 Pr. up.) dotyczy wyłączenia z masy upadłości. Zasadą jest, iż składniki mienia nienależące do majątku upadłego podlegają wyłączeniu z masy upadłości.
Przepisów o wyłączeniu z masy upadłości nie stosuje się do rzeczy, wierzytelności i innych praw majątkowych przeniesionych przez upadłego na wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności. Do przedmiotów tych oraz do zabezpieczonych w ten sposób wierzytelności stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące zastawu i wierzytelności zabezpieczonych zastawem.
W razie zbycia przez upadłego mienia, które podlega wyłączeniu, świadczenie otrzymane za zbyte mienie wydaje się osobie, do której mienie to należało, jeżeli świadczenie jest wyodrębnione w masie upadłości. Z kolei w razie zbycia przez syndyka mienia, które podlegało wyłączeniu, osoba, do której prawo to należało, może żądać wydania świadczenia wzajemnego uzyskanego w zamian za to mienie. Jeżeli omawiane świadczenie nie zostało spełnione przed zgłoszeniem żądania wydania, prawo do świadczenia przechodzi na mającego prawo do wyłączonego mienia.
Osoba, której przysługuje prawo do mienia podlegającego wyłączeniu, może żądać jego wydania lub świadczenia wzajemnego za jednoczesnym zwrotem wydatków na utrzymanie tego mienia lub na uzyskanie świadczenia wzajemnego poniesionych przez upadłego lub z masy upadłości.
W razie oddalenia wniosku o wyłączenie z masy upadłości wnioskodawca może w drodze powództwa żądać wyłączenia mienia z masy upadłości.
