Kryzys gospodarczy coraz mocniej dotyka przedsiębiorców. Wielu z nich nie jest w stanie wywiązywać się ze swych zobowiązań kontraktowych, a w konsekwencji trwale zaprzestaje regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Przedsiębiorcy pogrążeni w problemach finansowych nazbyt często zapominają o ciążących na nich obowiązkach ustawowych. Jednym z takich uregulowań jest norma art. 21 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (dalej: p.u.n), zgodnie z którą dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości (ust. 1). Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek zgłoszenia w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami (ust. 2).

Pochodną obowiązku wynikającego z art. 21 p.u.n. jest norma art. 373 ust. 1 pkt. 1) tej ustawy, która dopuszcza możliwość orzeczenia przez sąd pozbawienia – na okres od trzech do dziesięciu lat – prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu osoby, która ze swej winy, będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości.

W praktyce wyłoniło się zagadnienie, czy orzeczenie zakazów przewidzianych w art. 373 ust. 1 pkt. 1) p.u.n. jest dopuszczalne wobec prokurenta? Udzielenie poprawnej odpowiedzi na to pytanie uzależnione było o tego, czy prokurenta należy uznać za osobę zobowiązaną z mocy ustawy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w rozumieniu art. 373 p.u.n. W wyroku z 15.03.2013 r., sygn. akt V CSK 177/12, Sąd Najwyższy, stanął na stanowisku, iż „nie ma podstaw do przyjęcia, że prokurent – nawet gdyby podzielić pogląd, że przysługuje mu uprawnienie do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości – jest także obciążony obowiązkiem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości”. W konsekwencji należy uznać, że na podstawie art. 373 p.u.n. nie jest dopuszczalne pozbawienie prokurenta prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu.